 Szachy razem z Grupa Media Informacyjne
Kto wymyślił szachy – krótka historia i ciekawostki dotyczące tej wyjątkowej gry!
Szachy to gra, która od wieków cieszy się niesłabnącą popularnością na całym świecie. Doskonale wpływa na rozwój i zapewnia rewelacyjną gimnastykę umysłu. Angażuje osoby niemal w każdym wieku i dostarcza masę satysfakcji. Zastanawiasz się, kto wymyślił szachy? Sprawdź, co warto wiedzieć na ten temat!
Kto wymyślił szachy?
Za ojczyznę szachów uważa się Indie. Już w latach 70’ VI wieku naszej ery grano tam w tak zwaną czaturangę. Niestety, nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, kto wymyślił szachy, ponieważ badacze nie dotarli do takiej informacji. Wiadomo jednak, że ówczesna gra ewoluowała po zajęciu Persji przez Arabów. Wspomina się także, że swój wkład w rozwój szachów mają Chiny.
Pierwsze szachy, czyli arabski szatrandż
Na przestrzeni lat szachy przechodziły kolejne ewolucje. Pierwszą grą, która zaczęła przypominać obecnie rozgrywane partie, był arabski szatrandż. Ten, kto wymyślił szachy w takiej odsłonie, zrezygnował z wykorzystywanej wcześniej kostki. Ówczesne zestawy obejmowały między innymi kwadratową deskę i 32 bierki, takie jak rydwan, żołnierz, szach, doradca, koń i słoń.
Szachy europejskie
Arabskie szachy dotarły do Europy około VIII-IX wieku. W tym okresie rozpowszechniły się głównie w Hiszpanii, Francji i we Włoszech. Kolejno dotarły do Anglii, Rosji, Skandynawii i Niemiec. Trudno określić, kto wymyślił szachy w wersji europejskiej, wiadomo jednak, że gra przeszła szereg transformacji. Przede wszystkim zmieniono zasady, określono odmienne reguły poruszania się bierek i dopracowano kształt figur. Około XVI wieku włoscy szachiści wprowadzili modyfikacje, polegające na rozszerzeniu poruszania się gońca i hetmana. Ten zabieg sprawił, że rozgrywka stała się bardziej dynamiczna. W tym okresie do szachów wprowadzono także roszadę.
Polska historia szachów
Szachy dotarły do Polski około XII wieku podczas panowania Bolesława Krzywoustego. Prawdopodobnie stało się to za sprawą Czechów, Rusi Kijowskiej i morskich szlaków handlowych. Początkowo rozgrywki odbywały się głównie na dworze królewskim. Z czasem szlachetna gra nabrała wymiaru kultowego. Choć ciężko określić, kto wymyślił szachy w rodzimym wydaniu, to jako jeden z pierwszych wspomina o nich Jan Kochanowski. W komediowym poemacie podkreśla on, że jest to królewska gra, w którą z chęcią angażuje się również szlachta i mieszczanie.
Kto wymyślił szachy w formie turniejowej?
Pierwsze rozgrywki szachowe odbyły się na dworze króla Hiszpanii Filipa II. To wydarzenie miało miejsce w 1575 roku w Madrycie. Choć nie wiadomo, kto wymyślił szachy w takiej formule, to wśród nazwisk osób odpowiedzialnych za ich wysoki poziom wymienia się Ruya Lopeza, Alessandro Salvio i Gioachino Greco. To właśnie w tym okresie powstały pierwsze szachowe podręczniki, a same rozgrywki zaczęły wzbudzać zainteresowanie społeczne.
Znani szachiści
- Honorowe wzmianki:
-- Paul Morphy
Paul Charles Morphy (ur. 22 czerwca 1837 w Nowym Orleanie, zm. 10 lipca 1884 w Nowym Orleanie) – amerykański szachista, nieoficjalny mistrz świata w latach 1858–1860.
Morphy wychował się w zamożnej i wpływowej rodzinie. Szachy poznał przyglądając się partiom rozgrywanym w rodzinnym domu. Szybko ujawnił się jego niezwykły talent. W wieku dziewięciu lat był uważany za jednego z najsilniejszych szachistów w Nowym Orleanie. W 1850 roku do rodzinnego miasta Morphy'ego zawitał jeden z czołowych szachistów świata, Węgier Johann Löwenthal, który rozegrał trzy partie z trzynastoletnim Morphym, wszystkie przegrane. Morphy nie traktował wówczas szachów zbyt poważnie. Po ukończeniu szkoły średniej w 1855 roku rozpoczął studia prawnicze. W wieku dwudziestu lat, po ukończeniu studiów, był zbyt młody, by rozpocząć prawniczą praktykę. W tym czasie otrzymał zaproszenie na pierwszy amerykański kongres szachowy, który miał się odbyć jesienią 1857 roku w Nowym Jorku. Głównie za namową swego wuja, który był bardzo dumny z jego szachowych talentów, Morphy wybrał się w daleką podróż do Nowego Jorku. W rozegranym turnieju z udziałem najsilniejszych szachistów amerykańskich pokonał wszystkich przeciwników. W eliminacjach wygrał dziewięć partii i zremisował jedną. W finale zwyciężył niemieckiego profesjonalistę, Louisa Paulsena, zaliczanego do czołowych szachistów świata. Morphy'ego obwołano mistrzem Ameryki. Styl, w jakim wygrywał swoje partie robił ogromne wrażenie. Wróżono mu wielką szachową karierę i namawiano do wyjazdu do Europy, gdzie mógłby się zmierzyć ze wszystkimi ówczesnymi mistrzami.
W 1858 roku Morphy skorzystał z zaproszenia do udziału w turnieju w angielskim Birmingham i wyjechał do Europy. W turnieju nie wystartował, lecz rozegrał serię meczów z angielskimi mistrzami, wszystkie wygrywając. Pokonał m.in. Thomasa Barnesa (+19 -7 =1), Samuela Bodena (+5 -1 =3) i Henry’ego Birda (+10 -1 =1), jednak najbardziej zależało mu na meczu z Howardem Stauntonem, uważanym za najsilniejszego angielskiego szachistę. Staunton unikał meczu i mimo wielu sposobności nigdy do tego meczu nie doszło.
W Londynie Morphy wygrał ze znajdującym się w wysokiej formie Löwenthalem (+10 -4 =5). Po nieudanych próbach zorganizowania meczu ze Stauntonem Morphy pojechał do Paryża, drugiego szachowego centrum ówczesnej Europy. W słynnej paryskiej kawiarni szachowej Café de la Régence wygrał mecz z Danielem Harrwitzem (+5 -2 =1). W grudniu 1858 roku do Paryża przyjechał Adolf Anderssen, specjalnie w celu spotkania się z Morphym. Anderssen był wówczas uważany za najsilniejszego szachistę świata. Morphy gładko pokonał renomowanego przeciwnika (+7 -2 =2). Był to najważniejszy mecz Morphy'ego, przez wielu uważany za nieoficjalny mecz o mistrzostwo świata.
Podczas pobytu w Europie Morphy zyskał wielką sławę. Rozegrał wiele pokazowych partii z udziałem publiczności. W londyńskich i paryskich klubach rozgrywał symultany „na ślepo”. W Londynie w pokazie gry jednoczesnej na pięciu szachownicach pokonał drużynę składającą się z zawodowych szachistów (Boden, Barnes, Bird, Löwenthal i Jules Arnous de Riviere). Wiosną 1859 roku wrócił do Ameryki, gdzie przyjęto go jak bohatera narodowego. Był w centrum zainteresowania prasy, na jego cześć organizowano uroczyste bankiety, zapraszały i odwiedzały go prominentne osobistości. Przez dwa lata prowadził kącik szachowy w nowojorskiej gazecie Ledger i pracował w redakcji miesięcznika szachowego The Chess Monthly. Publicznie ogłosił, że rozegra mecz z każdym przeciwnikiem dając mu przewagę piona i jednego ruchu, jednak żaden z wielkich mistrzów nie kwapił się do podjęcia rzuconej rękawicy. Pomimo rozegrania tylko jednego meczu z czołowym szachistą świata (Anderssenem) był uznawany za niepokonanego mistrza świata.
Wobec braku godnych przeciwników Morphy zadeklarował koniec swojej kariery szachisty i powrócił do rodzinnego Nowego Orleanu. Chciał zająć się praktyką prawniczą, w czym przeszkodził mu wybuch wojny secesyjnej w 1861 roku. Przeciwny secesji Morphy nie przystąpił do Konfederatów. Wkrótce opuścił Amerykę i wyjechał do Paryża, jednak nie wykazywał już zainteresowania szachami. Po zakończeniu wojny ponownie próbował otworzyć kancelarię prawniczą w Nowym Orleanie, ale sława wielkiego szachisty i jego niepopularny na południu Stanów stosunek do wojny secesyjnej nie pomogły mu w karierze prawnika. Z braku klientów był zmuszony porzucić swoją profesję. Niepowodzenia w zawodzie prawnika, rozczarowanie szachami (czy też zawód miłosny, jak podają niektóre źródła) były przyczyną melancholii Morphy'ego, która przerodziła się w manię prześladowczą. Zabezpieczony materialnie przez rodzinę, z objawami postępującej choroby psychicznej, do końca życia pozostawał bezczynny.
Według retrospektywnego systemu Chessmetrics, pomiędzy wrześniem 1858 a listopadem 1861 zajmował pierwsze miejsce na świecie. W czerwcu 1859 osiągnął najwyższy w tym okresie ranking – 2743 punktów. Dla upamiętnienia go powstało pojęcie liczb Morphy’ego.
-- Tigran Petrosian
Tigran Wartani Petrosjan, orm. Տիգրան Վարդանի Պետրոսյան, ros. Тигран Вартанович Петросян (ur. 17 czerwca 1929 w Tbilisi, zm. 13 sierpnia 1984 w Moskwie) – ormiański szachista reprezentujący ZSRR, dziewiąty mistrz świata w szachach.
Petrosjan rozpoczął szachową edukację stosunkowo późno. Jako trzynastolatek rozpoczął regularny trening szachowy, głównie oparty na ideach Arona Nimzowitscha, co ukształtowało jego późniejszy styl gry. Pierwszym sukcesem było zdobycie mistrzostwa Związku Radzieckiego juniorów w 1946 roku. Przez następne szesnaście lat powoli, acz regularnie awansował w szachowej hierarchii, by w 1963 roku sięgnąć po najbardziej wartościowy tytuł. Systematycznie poprawiał swoją pozycję w pierwszych startach w bardzo silnie obsadzonych finałach indywidualnych mistrzostw ZSRR. Rok 1949 przyniósł mu szesnaste miejsce, następny – dwunaste, w 1951 awansował już do ścisłej czołówki, zajmując dzielone z Jefimem Gellerem drugie miejsce za Paulem Keresem, a przed Michaiłem Botwinnikiem, Dawidem Bronsteinem i Wasilijem Smysłowem. Ten wynik otworzył mu drogę do turnieju międzystrefowego, drugiego szczebla rozgrywek o mistrzostw świata.
Wyniki Petrosjana w rozgrywanych co trzy lata turniejach pretendentów (o prawo gry w meczu o mistrzostwo świata) wskazują na dalszy stały postęp: V miejsce w Zurychu (1953), dzielone III miejsce w Amsterdamie (1956), III w Jugosławii (1959) i w końcu I miejsce na Curaçao (1962). Lata poprzedzające zwycięski turniej na Curaçao ugruntowały jego wysoką pozycję w czołówce światowej. W mistrzostwach ZSRR zajmował dwa razy pierwsze i dwa razy drugie miejsca, odnosił sukcesy w bardzo silnych turniejach międzynarodowych.
Jednym z faworytów turnieju pretendentów na Curaçao był znajdujący się w doskonałej formie Bobby Fischer. Zajął jednak IV miejsce, pokonany przez radziecką koalicję Petrosjan – Keres – Geller. Fischer zarzucał swoim przeciwnikom niesportową postawę. Po latach jego podejrzenia potwierdziły się, radzieccy arcymistrzowie utworzyli remisowy pakt (wszystkie partie pomiędzy nimi zakończyły się umówionymi remisami).
W tym czasie sławny stał się defensywny styl gry Petrosjana. Polegał on na bardzo starannej obronie i powolnym, systematycznym poprawianiu pozycji. Podstawą tego stylu była profilaktyka. Dość biegły w grze kombinacyjnej, Petrosjan wybierał takie kontynuacje, które eliminowały możliwość taktycznego uderzenia. Wydawało się, że neutralizował taktyczne możliwości przeciwnika znacznie wcześniej, niż oponent sam mógł je zauważyć. Ten mało widowiskowy styl nazywano szachami negatywnymi. Częstokroć wybitni szachiści nie potrafili wskazać własnego błędu i przyczyny przegranej z Petrosjanem. Porównywano go do pytona bez pośpiechu duszącego swoje ofiary, nazywano go też żelaznym Tigranem. Charakterystyczną cechą jego stylu były też częste pozycyjne poświęcenia jakości (wieży za gońca lub skoczka), jak choćby w partii z Samuelem Reshevskym na turnieju w Zurychu w 1953 roku.
W 1963 Petrosjan odniósł swój największy sukces pokonując Botwinnika w meczu o mistrzostwo świata. Zwycięstwo było raczej przekonujące, Petrosjan wygrał pięć partii, przegrywając tylko dwie. Jako mistrz świata Petrosjan nie cieszył się jednak wielkim szacunkiem, od chwili zdobycia tytułu jego i tak defensywny styl gry stał się jeszcze bardziej zachowawczy. W siedmiu najsilniejszych turniejach międzynarodowych tylko dwukrotnie zajmował dzielone pierwsze miejsce. Niemniej w 1966 roku obronił tytuł po ciężkim boju z Borisem Spasskim. Do następnego meczu Spasski przygotował się jednak bardzo starannie i w roku 1969 odebrał Petrosjanowi tytuł, pokonując go w jego własnym stylu.
Po utracie tytułu Petrosjan pozostał aktywnym szachistą, utrzymując się w światowej czołówce aż do śmierci. Grając nieco mniej zachowawczo niż dotychczas odniósł wiele znaczących sukcesów. W latach 1969–1980 w rozegranych dwudziestu trzech silnych turniejach ośmiokrotnie zajmował lub dzielił pierwsze miejsce, dziewięciokrotnie – drugie.
-- Viswanathan Anand
Viswanathan Anand (ur. 11 grudnia 1969 w Mayiladuthurai) – indyjski szachista, mistrz świata FIDE w latach 2000–2002 oraz mistrz świata w latach 2007–2013.
Anand, znany w świecie szachowym pod imieniem Vishy i przydomkiem "Tygrys z Madrasu"[3], swój pierwszy sukces na arenie międzynarodowej osiągnął w 1987 roku w Baguio, zdobywając tytuł mistrza świata juniorów. Rok później otrzymał tytuł arcymistrza. Z początkiem lat 90. zadomowił się w szachowej czołówce światowej po wygraniu kilku prestiżowych turniejów. Największym jego ówczesnym osiągnięciem było zwycięstwo w 1992 roku turnieju w Reggio Emilia, w którym w pokonanym polu pozostawił dwóch wówczas najsilniejszych szachistów globu – Garriego Kasparowa i Anatolija Karpowa. W tym, jak i w kolejnym, 1993 r. dwukrotnie podzielił I miejsca w memoriałach Maxa Euwego w Amsterdamie. Anand dał się poznać jako błyskotliwy szachista, a jego charakterystyczną cechą było niezwykle szybkie rozgrywanie partii.
W 1995 Anand rozegrał mecz przeciwko Kasparowowi o mistrzostwo świata pod egidą Stowarzyszenia Zawodowych Szachistów (PCA). Mecz odbył się w World Trade Center w Nowym Jorku. Po początkowej serii ośmiu remisów Anand wygrał jedną partię, lecz z następnych pięciu przegrał aż cztery, tym samym poniósł porażkę w całym meczu w stosunku 7½ - 10½[4].
W 1997 wystąpił w Groningen w pierwszych mistrzostwach świata rozgrywanych systemem pucharowym. W turnieju głównym okazał się najlepszy (w finale pokonując Michaela Adamsa, a następnie zmierzył się w styczniu 1998 w Lozannie z Anatolijem Karpowem w meczu o mistrzostwo świata. Spotkanie przegrał w 3 - 5 i zdobył tytuł wicemistrza świata[5].
W 2000 r. Anand zdobył tytuł mistrza świata, triumfując w turnieju rozegranym systemem pucharowym według przepisów FIDE. W finale rozegranym w Nowym Delhi pokonał bez porażki Aleksieja Szyrowa, wygrywając trzy partie i remisując jedną[6]. W kolejnych mistrzostwach, rozegranych na przełomie 2001 i 2002 roku w Moskwie, awansował do półfinału, w którym uległ Wasilijowi Iwanczukowi[7]. W 2005 podzielił w San Luis II-III miejsce w kolejnym turnieju o mistrzostwo świata[8].
W styczniu 2000 roku zwyciężył w bardzo silnie obsadzonym turnieju błyskawicznym Plus GSM World Blitz Chess Cup w Warszawie[9]. W październiku 2003 roku w Cap d'Agde po raz pierwszy zostały rozegrane mistrzostwa świata w szachach aktywnych (na rozegranie partii zawodnicy mieli 25 minut z dodawanym czasem 10 sekund po każdym posunięciu). Anand wygrał turniej (w finale pokonując Władimira Kramnika), wyprzedzając dziesięciu szachistów z pierwszej dwunastki listy rankingowej FIDE[10].
W latach 1984–2006 siedmiokrotnie reprezentował swój kraj na szachowych olimpiadach. Na swoim koncie posiada srebrny medal, który otrzymał w roku 2004 za uzyskanie drugiego najwyższego wyniku rankingowego[11].
Do najważniejszych indywidualnych sukcesów Ananda należą zwycięstwa w turniejach elity w Wijk aan Zee (w latach 2003, 2004 i 2006 – wspólnie z Weselinem Topałowem), Dortmundzie (2004 – wspólnie z Arkadijem Naiditschem) oraz Morelii i Linares (2007[12] i 2008[13]), jak również siedmiokrotnie (1996, 1999, 2000, 2001, 2005, 2006, 2007) w León.
Od początku lat dziewięćdziesiątych Anand utrzymuje się w ścisłej czołówce światowej. Cieszy się niezwykłą popularnością w swoim kraju, podobną do sławy mistrzów krykieta. Jego pozycja w światowych szachach przyczyniła się do znacznego wzrostu popularności współczesnych szachów w Indiach.
W 2007 r. Anand po raz drugi swojej karierze został mistrzem świata, zwyciężając w rozegranym w Meksyku turnieju z udziałem ośmiu zawodników. Jako jedyny nie przegrał w nim partii, wygrał cztery i z wynikiem 9 pkt (z 14 możliwych) wyprzedził Władimira Kramnika i Borysa Gelfanda. W 2008 r. obronił w Bonn tytuł, pokonując Władimira Kramnika w stosunku 6½ – 4½.
W maju 2010 r. Anand pokonał w Sofii pretendenta i byłego mistrza świata Bułgara Weselina Topałowa w stosunku 6½ – 5½. W 2012 r. obronił tytuł mistrza świata, pokonując w Moskwie Borysa Gelfanda w stosunku 8½ – 7½. 22 listopada 2013 roku po przegranym w stosunku 3½ : 6½ meczu w Ćennaj utracił tytuł na rzecz Magnusa Carlsena. W 2014 r. zwyciężył w rozegranym w Chanty-Mansyjsku turnieju pretendentów, zdobywając prawo do udziału w meczu o mistrzostwo świata z Magnusem Carlsenem. W meczu tym uległ Norwegowi w stosunku 4½ : 6½, nie odzyskując tytułu mistrza świata.
Anand jest ambasadorem World Wide Fund for Nature.
Najwyższy ranking w karierze (stan na lipiec 2019) osiągnął 1 marca 2011 r., z wynikiem 2817 punktów zajmował wówczas 1. miejsce na światowej liście FIDE.
#10 Alexander Alekhine
#9 Mikhail Tal
#8 Emanuel Lasker
#7 Vladimir Kramnik
#6 Mikhail Botvinnik
#5 Anatoly Karpov
#4 Jose Raul Capablanca
#3 Bobby Fischer
#2 Magnus Carlsen
#1 Garry Kasparov
#1 Garri Kasparow - XIII Mistrz Świata w szachy
Garri Kasparow urodził się 13.04.1963 w Baku. W szachy grywał od wczesnego dzieciństwa. Był uczniem słynnej szkoły szachowej Miachaiła Botwinnika gdzie trenował go Władymir Makogonow. W 1976 roku Garri wygrał Mistrzostwa Juniorów ZSRR wynikiem 7.5 z 9 mając zaledwie 13 lat. W kolejnym roku wygrał z wynikiem 8.5 z 9. Tytuł mistrza szachowego uzyskał w roku 1978 po wygranej w Memoriale Sokolskiego. Wielokrotnie określał ten turniej jako kluczowy moment w swojej karierze szachowej. Jeszcze jako junior Kasparow zadebiutował na liście rankingowej FIDE z oszałamiającym na tamte czasy rezultatem 2595 punktów elo. Ranking ten zdobył wygrywając bardzo silny turniej w Banja Luce w roku 1979. W roku 1980 wygrał Mistrzostwa Świata Juniorów. Dwukrotnie zajął pierwsze miejsce w Mistrzostwach ZSRR w edycjach 1980-81 i 1981-82.
W roku 1982 brał udział w turnieju miedzystrefowym który odbywał się w Moskwie. Zwycięstwo w tym turnieju otwarło przed 19 letnim Kasparowem drogę do tytułu Mistrza Świata. Teraz przyszła kolej na mecze pretendentów. W ćwierćfinale przeciwnikiem był Aleksander Beilawski. Garri wygrał stosunkowo łatwo (+4 -1 =4). Kolejnym przeciwnikiem był Wiktor Korcznoj. Pierwszy mecz nie doszedł do skutku z powodu politycznych zawirowań. Wiktor wygrał walkowerem, ale tego wielkiego szachistę taka wygrana nie interesowała, zgodził się więc na rozegranie meczu w drugim terminie w Londynie. Teraz wygrał Kasparow (+4 -1 =6). W finale meczów pretendentów przeciwnikiem był były Mistrz Świata Wasyl Smysłow. Różnica wieku spowodowała stosunkowo latwą wygraną Kasparowa (+4 -0 =9). Tak oto Garri stanął przed pojedynkiem o tytuł Mistrza Świata przeciwko innej legendzie szachów Anatolowi Karpowowi.
Pierwszy mecz dwóch Panów "K" do dziś wzbudza spore kontrowersje. Karpow będąc w fantastycznej formie wystartował znakomincie, wygrywając cztery partie z dziewięciu i nie ponosząc porażki. Ponieważ grano do szaściu zwycięstw Kasparow znalazł się w bardzo trudnej sytuacji. Wtedy to postanowił wywierać psychologicznę presję na Karpowa grając tylko i wyłącznie na remis. Białymi proponował remis nawet w lepszej pozycji a czarnymi grał warianty nie do przebicia. Po kolejnych 17 remisach Karpow zdołał jeszcze wygrać partię numer 27 powiększając prowadzenie w meczu na 5-0 jednak jego siły psychiczne i fizyczne były już mocno nadwątlone (jest 12 lat starszy od Kasparowa). 32 partię wygrał Garri po czym nastąpiła seria kolejnych 14 remisów. Wyczerpany Karpow przegrał partie numer 47 i 48 i przy stanie 5:3 mecz został niespodziewanie anulowany ze względu na rzekomą obawę o zdrowie zawodników. Historia osądzi ...
Dwaj wielcy rywale grali o tytuł Mistrza Świata jeszcze 4 razy. Pierwszy mecz został powtórzony w roku 1985 jednak już na zmienionych zasadach. Maksymalna ilość partii miała wynosić 24, zdobycie przez jednego z zawodników 12,5 pkt kończyło mecz. W przypadku remisu tytuł zachowywał Karpow. Ten mecz również był bardzo wyrównany. Ostatecznie zwyciężył Kasparow 13 - 11 zostając najmłodszym w historii szachów Championem. Karpow, według ówczesnych reguł, miał prawo do meczu rewanżowego, który został rozegrany w roku 1986. Kasparow po 16 prtiach prowadził trzema punktami aby przegrać partie numer 17,18 i 19. Jednak to Garri zdoał wygrać jedną z pozostałych pięciu i obronić tytuł. Końcowy rezultat - 12.5 - 11.5. Kolejny mecz miał miejsce w roku 1987 kiedy to Karpow wygrał cykl eliminacyjny i uzyskał ponownie prawo walki o tytuł. Ten mecz był również bardzo zacięty. Żaden z zawodników nie uzyskał przewagi większej niż 1 punkt. Przed ostatnią partią Karpow prowadził i do powrotu na tron szachowy wystarczał mu remis. Po raz kolejny silniejszy psychicznie okazał się Kasparow, który zdołał wygrać doprowadzając do remisu w całym meczu. Ostateczny wyniki 12-12 i tytuł zachowuje Garri. Ostatnie starcie tytanów w walce o tron szachowy miało miejsce w roku 1990 i było efektem remisowego zakończenia poprzedniego. Tradycyjnie mecz był bardzo wyrównany. Zwycięzył ponownie Kasparow 12.5 - 11.5.
W roku 1993 Kasparow bronił tytułu przeciwko Nigelowi Shortowi. Obaj rywale zdecydowali rozegrać mecz poza jurysdykcją FIDE (względy finansowe). Kasparow założył PCA (Stowarzyszenie Zawodowych Szachistów) i o tytuł MŚ tej organizacji toczył się mecz. Słynna była sentencja Garriego - "Przeciwnik nasywa się Short i mecz będzie short". Kasparow wygral łatwo 12.5 - 7.5. Fide zdyskfalifikowała obu zawodników i zorganizowała mecz o tytuł Karpowa z Timmanem (wygrał Karpow zdobywając ponownie tytuł MŚ FIDE). W roku 1995 Kasparow obronił tytuł w meczu przeciwko Anandowi (również poza FIDE). Ostatni mecz o tytuł miał miejsce w roku 2000 i zakończył się wielka niespodzinką. Rewelacyjnie przygotowany Władymir Kramnik wygrał 2 partie nie przegrywając żadnej i odebrał tytuł MŚ Garriemu. Niestety wszysto to odbywało się poza jurysdykcją FIDE. Kramnik przybrał więc tytuł Mistrz Świata w szachy klasyczne. Podejmowano wiele prób zjednoczenia tytułu szachowego MŚ. Udało się to dopiero w roku 2006, niestety już bez udziału Kasparowa, który po spektakularnym zwycięstwie w Mistrzostwach Rosji oraz wygranej w Linares 2004 ogłosił zakończenie kariery szachowej i przejście do polityki. Przez wielu Garri Kasparow jest uważany za najwybitniejszego szachistę w historii.
Po zdobyciu tytułu MŚ Kasparow grywał tylko w turniejach najwyższej rangi prawie zawsze zwyciężając. Między innymi Linares w latach - 1990, 1992, 1993, 1997, 1999, 2001 i 2005. Dortmund - 1992, Wijk aan Zee - 1999, 2000 i 2001. W latach 1981 - 1990 wygrał 15 wielkich imprez z rzędu co jest rekordem nie pobitym do dziś. Uzyskiwał też rewelacyjne rezultaty na Olimpiadach szachowych. Zawsze kiedy brał udział (ośmiokrotnie) reprezentacja ZSRR (Rosji po rozpadzie ZSRR) wygrywała.
Kasparow rozegrał kilka pojedynków z komputerami (programami szachowymi). Najgłośniejsze były jego pojedynki z komputerem Deep Blue produkcji IBM. Pierwszy miał miejsce w roku 1996. Komputer wygrał pierwszą partię jednak z pozostałych pieciu zdołał zremisować tylko 2. W pierwszym starciu człowiek był więc górą. Rewanż rozegrano w roku 1997. Pierwszą partie wygrał Kasparow, drugą Deep Blue. W kolejnych trzech padł remis. W decydującej, szóstej partii Kasparow zagrał nietypową dla siebie obronę Caro-Kann, komputer ładnie poświęcił jakość by wygrać całą partię. Okoliczności towarzyszące meczowi rewanżowi są owiane tajemnicą do dziś. Konstruktorzy z IBM wprowadzali do programu poprawki na bieżąco, kierując się podpowiedziami arcymistrzów (regulamin tego nie zabraniał). Kiedy Garri poprosił o wyjaśnienia oraz ewentualny rewanż IBM szybko rozmontował Deep Blue. Kasparow grał jeszcze z Deep Junior w roku 2003 oraz Fritz X3D. Oba mecze zakończyły się remisem i w każdym z nich Garri wygrał i przegrał po jednej partii resztę remisując. Nie omieszkał jednak ośmieszyć obu programów podczas wygranych partii.
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
